Hayatımızın hemen hemen her döneminde yaşayabildiğimiz burun kanamasının altında birçok faktör olabilir. Ülke nüfusu düşünüldüğünde yıl içerisinde %5 ila %10’nunda görülen burun kanamalarının geneli kendiliğinden durur. Yaş aralığı ele alındığında 2 ve 10 arası çocuklarda ve 60 yaş üzerinde daha sık görülür. Özellikle çocuklarda görülme sıklığı çok daha fazladır. Özellikle kış ayları gibi çok soğuk havalarda burun mukozası çok çabuk kurur ve çatlar. Bu çatlama sonucu, kişilerde burun kanaması görülür.

Burun Kanaması (Epistaksis)Nedir?

Tıp dilinde Epistaksis olarak adlandırılan burun kanamaları, burun içini kaplamış olan mukozanın herhangi bir yerinde meydana gelen kanama ile oluşmaktadır. Kanamanın gerçekleştiği bölgeye göre ön veya arkasında kanama gelebilir. Burun kanaması çeşitleri ön bölge ve arka bölge olarak çeşitlendirilebilir. Ön bölge kanamaları burun deliklerinden, arka bölge kanamaları ise genizden ve ağız içinden  yaşanmaktadır.

Burun kanaması burnun fonksiyonel yapısından veya sistematik sebeplerden de kaynaklanabilir. Bu farklılıklar tedavi yaklaşımını da etkilemektedir. Çocuklarda ve erişkin hastalarda farklı tedavi yöntemi uygulanabilir.

Kış Aylarında Burun Kanaması

Burun kanamaları değişken hava şartlarında sıklıkla meydana gelen rahatsızlıklar arasında yer alır. Yaz mevsiminin dışında özellikle kış aylarında kuru ve soğuk havalar burun kanamasının tetiklenmesini oldukça hızlandırır.

Özellikle alerjinin çok yoğun olduğu kış aylarında burnun fazla temizlenmesi, vücutta ödemin fazla olduğu (hamilelik vb. durumlar) ve nefes almanın zorlaşması gibi durumlar kanamayı arttırmaktadır.

Burnun sert bir şekilde temizlenmesiyle incelen mukoza yapısı ile burun içi damarlar hasar almaya açık hale gelir. Sert ve kuru havalarda sıklıkla meydana gelen bu hamle ile kanama riski giderek artar.

Kış aylarında burun kanaması neden olur diyecek olursak bunları şu şekilde sıralamamız mümkündür;

• Soğuk algınlığı
• Soğuk ve kuru hava
• Alerjiler
• Hapşırma
• Sert şekilde sümkürmek
• Hızlı ve aşırı efor sarf ederek burundan nefes alma
• Kullanılan ilaçlar
• Aşırı Burun Spreyi
• Kan Sulandırıcı kullanılması***

Kullanılan ilaçların da oldukça önemli olduğu bu süreçte özellikle kan sulandırıcı ilaçların düzenli kullanılması burun kanamasını tetikleyen bir faktördür.

Bunun yanında burun kanamasını tetikleyen hastalıklar düşünüldüğünde ise;

• Hipertansiyon
• Çölyak hastalığı
• Kalp yetmezliği
• Diyabet
• Kan hastalıkları
• Karaciğer yetmezliği
• Obstrüktis uyku apnesi
• Tansiyon hastalığı

Yukarıda sayılan hastalıklar dışında özellikle sigara ve alkol kullanımının kanamayı arttırdığı gözlemlenmiştir.

Burun Kanamasına Ne İyi Gelir? Geçmesi İçin Ne Yapılmalı?

Burun kanaması yaşayan hastalar bilinen aksine başlarını geriye değil öne doğru eğmeleri gerekir. Halk tarafından sıklıkla yapılan geriye doğru eğme oldukça yanlış bir uygulamadır. Kanama başlaması ile öne eğilen baş sonrası, burun ön kısmına baskı yapmak gerekir. Beraberinde buz uygulaması ile damarların kasılması tetiklenmelidir. Akabinde hasta rahatlatılarak yavaş ve derin nefes almaya teşvik edilmelidir.

Tedavi Yöntemleri Nedir?

Burun kanamaları genellikle tampon kullanılarak durdurulur. Kanamanın devam ettiği bu süreçte tamponla müdahale edilerek kanın pıhtılaşması ve durdurulması amaçlanır. Kanamanın durdurulması başarıldıysa ve tekrarlamaması gözlemlendiyse hekimin tavsiye etmiş olduğu krem, nemlendirici ve merhemler kullanılarak süreç devam ettirilir.

Kanama sebebinin detaylı olarak araştırılması için uzman bir hekim ya da sağlık kuruluşuna başvurulduysa endoskopik muayene ile detaylı araştırma yapılabilir. Detaylı muayene sonrası hekimin uygun görmesi ile ön ya da arka bölgede meydana gelen kanamalar için yakma işlemi olarak adlandırılan koterizasyon uygulanır. Bunun dışında uçlarında kimyasal maddeler bulunan çubuklar yardımı ile kanama durdurmaya yönelik tedaviler uygulanabilir.

Tekrarlayan ve durmayan burun kanamaları durumunda ise hastada uzun süre duran tampon uygulamasına başvurulur. Bu tamponlar hastada 1 ya da 2 gün kalacak şekilde yerleştirilir ve hastane ortamında hekim takibinde olur.

Kanama sebebinin tespit edilmesi ile birlikte tedavide uygulanacak yöntemler daha da belirgin hale gelir. Tampon ve cerrahi girişimlerle durdurulamayan kanamalar anjiyografi ile uygulanan embolizasyon yani kan akışını durdurma işlemi uygulanır.

Burun Kanaması ve Stres Faktörü

Yapılan çalışmalara göre stresin, burun kanamasına doğrudan bir rolü olduğu söylenemez. Ancak burun kanamasını tetikleyebileceği öngörülmektedir.

Stresle birlikte fizyolojik olarak, süreci yönetmek adına vücudun işleyişinde bazı değişiklikler gösterebilmektedir. Bu değişikliklerle birlikte verilen reaksiyonlar sonucu kan akışında artma, tansiyon gibi değişikler meydana gelebilir. Kan akışının artması ile damarlarda meydana gelen basınç artışı sonrası yüksek kan basıncı meydana gelir. Bu basınçla birlikte burun içerisinde yer alan ince damar yapısı hasar görür ve kanamalar meydana gelebilir. Burun içerisinde ince damar yapısına sahip olan hastaların stresten uzak durmaları tavsiye edilir.

Sizde sık sık burun kanaması şikâyetine sahipseniz, klinik hattımızdan randevu alarak detaylı burun içi yapınızı kontrol ettirebilir ve detaylara ulaşabilirsiniz.

Bu makale Dr. Emine Şakalar web sitesinde, Eskişehir’de burun kanamaları hakkında genel bir bilgi sağlamakta olup, kişisel tıbbi tavsiye yerine geçmemektedir. Her zaman bir sağlık profesyoneline danışmanız önerilir.